Sözleşme, en az iki taraf tarafından bir hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamalarından meydana gelen hukuki işlemdir. Sözleşme kapsamında taraflar borçlu ve alacaklı olarak nitelendirilir. Yapılan sözleşmelerde mutlaka en az bir borçlu ve bir adet alacaklı olur. Alacaklı ve borçlu sayısı birden çok da olabilir. Karşılıklı iradelerin uyuşması halinde sözleşmeler geçerli olur. Anayasamızda da sözleşmelerden bahsedilmiştir. Anayasanın 48. maddesinde “çalışma ve sözleşme hürriyeti” konusundan bahsedilir. Her birey çalışma ve sözleşme yapma hürriyetine sahiptir.
Sözleşmeye taraf olanlar istedikleri şekilde sözleşmeyi düzenleme özgürlüğüne sahiptir. Ancak, kanunun emredici hükümlerine aykırı düzenleme getirilemez. Sözleşme özgürlüğünün de sınırları vardır. Kişilik haklarına, ahlaka, hukuk kurallarına aykırı konuları barındıran sözleşmeler geçersizdir. Türk hukukunda sözleşme hukuku diye özel bir kanun yoktur. Sözleşme hukuku diye bir dal olmamasına rağmen tüm hukuk dallarında sözleşmelerden bahsedilmiştir. Sözleşme hükümleri, sonuçları ve yaptırımları ile alakalı pek çok hüküm bulunur. Bu hükümler çeşitli kanunlara yayılmıştır. Özellikle, Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu’nda, Ticaret Kanunu’nda, İş Kanunu’nda, Tüketici Kanunu’nda özel olarak yer verilen bazı sözleşme türlerine rastlarız.
Sözleşmeler Hukuku Ne İşe Yarar?
Hakları savunabilmek ve hak iddia edebilmek için hukuka, yasalara ihtiyaç vardır. Bu durum iş dünyasında görülebileceği gibi günlük yaşantımızda da karşımıza çıkabilir. Kişiler, sözleşmeler ile kendilerine tanınmış hak sahibi olur. Sözleşme hukuku, insanlara özgür iradeleri ile hak tanıyan, hakkın sınırlarını çizen, hakları koruyan ve o hakları koruma altına alan, sözleşmeye aykırı davranış halinde yasal yollara başvuru olanağı sağlayan bir hukuk alt dalıdır. Sözleşmenin geçersizliği, feshi, iptali, sözleşmedeki edimlerin yerine getirilmemesi halinde başvurulacak yollar, karşı taraftan talep edilebilecek haklar, tazminin söz konusu olabilen zararlar bu dalın alanına girer. Genel olarak Borçlar Kanunu’nun genel hükümleri sözleşmelerin kurulması, feshi, karşılıklı edimlerin ifası ve sair hususlarda başvurulacak hükümler içerir.
Yeni bir ev ya da araba satın alırken, bankadan kredi çekerken, noterden vekalet çıkarırken, bir vakfa bağışta bulunurken, miras paylaşılırken, evlenirken, boşanırken dahi sözleşmelere ihtiyaç duyulabilir. Günümüzde en çok kullanılan sözleşme tipleri şunlardır:
• Satış sözleşmesi
• Geri alım sözleşmesi
• Ödünç sözleşmesi
• Pazarlamacılık sözleşmesi
• Evlilik sözleşmesi
• Kefalet sözleşmesi
• Kredi sözleşmesi
• Komisyon sözleşmesi
• Evlat edinme sözleşmesi
• Gizlilik sözleşmesi
• Factoring sözleşmesi
• Garanti sözleşmesi
• Rehin sözleşmesi
• Karz sözleşmesi,
• İpotek sözleşmesi
• Adi ortaklık sözleşmesi
• Tüketici sözleşmesi
• Kira sözleşmesi
• Eser sözleşmesi
• İş sözleşmesi
• Hizmet sözleşmesi
• Miras taksim sözleşmesi
• Ticari (mal) alım-satım Sözleşmesi
• Dağıtım sözleşmesi
• Acentelik sözleşmesi
• Franchising sözleşmesi
• Taşıma sözleşmesi,
• Sigorta sözleşmesi
• Vekalet sözleşmesi
• Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi
• Ölünceye kadar bakma sözleşmesi
• Bağışlama sözleşmesi
• Ön alım sözleşmesi
• Takas sözleşmesi
• Araç satım sözleşmesi
gibi pek çok sayıda sözleşme tipi vardır.
